3/12: Το έθιμο με τα καραβάκια της Αγίας Βαρβάρας στη Δράμα

3 Δεκεμβρίου. Η ημέρα που οι λιλιπούτειοι κάτοικοι της Δράμας περίμεναν όλο το χρόνο έφτασε!

Την εβδομάδα που πέρασε, φελιζόλ, πινέλα, κοπίδια, κεράκια και σημαιάκια μεταμορφώθηκαν σε καραβάκια. Παραμονή της Αγίας Βαρβάρας σήμερα και μόλις σουρουπώσει από κάθε γωνιά της πόλης θα ξεπροβάλλουν οι μικροί καπετάνιοι.

Σημείο συνάντησης; Μα φυσικά η μεγάλη λίμνη της Αγίας Βαρβάρας.

Η λίμνη που στον πυθμένα της βρίσκονται τα θεμέλια από το παλιό εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας.

Σύμφωνα με το θρύλο που τυλίγει τις πηγές της πόλης, όταν το 1830 η Δράμα κατακτήθηκε από τους Τούρκους, το εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας γκρεμίστηκε για να χτιστεί στη θέση του ένα τζαμί. Τα σχέδια των κατακτητών όμως άλλαξαν… ανήμερα της Αγίας Βαρβάρας η περιοχή πλημμύρισε με νερό και έτσι το τζαμί δεν χτίστηκε ποτέ. Από τότε η Αγία Βαρβάρα έγινε η πολιούχος της Δράμας και ακριβώς απέναντι από τη λίμνη με τα θεμέλια, χτίστηκε η καινούρια εκκλησία που αφιερώθηκε στην Αγία που έσωσε το εκκλησάκι της. Έκτοτε, στις 4 του Δεκέμβρη κάθε χρόνο η πόλη μας τιμά τη μνήμη της πολιούχου της.

Το θρύλο αυτό ακολούθησε το έθιμο με τα καραβάκια, οι εκδοχές του οποίου είναι δύο. Σύμφωνα με την πρώτη, την παραμονή της Αγίας Βαρβάρας μετά τη λιτανεία, ο κόσμος έστελνε στο βυθισμένο εκκλησάκι το κεράκι του για την Αγία πάνω σε ένα σανίδι από ξύλο.

Η δεύτερη εκδοχή βασίζεται στο ότι η Αγία Βαρβάρα εκτός από προστάτιδα του πυροβολικού ήταν και η προστάτιδα των κοριτσιών που τις φυλούσε από τη γλωσσοφαγιά και βοηθούσε τα «τυχερά» του γάμου τους. Έτσι όλα τα ελεύθερα κορίτσια στις 3 του Δεκέμβρη, κατά τη διάρκεια του εσπερινού και μόλις σκοτείνιαζε, άναβαν κεριά στον ανατολικό τοίχο της λίμνης. Κάποιες κοπέλες έβαζαν τα κεράκια τους πάνω σε σανίδες ξύλου και μαζί με μια ευχή τα έστελναν στο βυθισμένο εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας. Η πορεία της σανίδας στη λίμνη έδειχνε αν η ευχή θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Αν το κεράκι έσβηνε θεωρούνταν αποτυχία αλλά η ελπίδα έμενε, καθώς το επόμενο πρωί όλα τα κορίτσια κατέφθαναν και πάλι στη λίμνη για να πλυθούν με το νερό που η Αγία Βαρβάρα είχε αγιάσει το προηγούμενο βράδυ.

Τα χρόνια που πέρασαν από τότε είναι πολλά και οι εποχές εκείνες έφυγαν ανεπιστρεπτί. Και όμως το έθιμο με τα κεράκια στη λίμνη έμεινε. Μόνο που τα κεράκια τώρα ταξιδεύουν πάνω σε καράβια φτιαγμένα από παιδικά χεράκια, δημιουργώντας μια πανέμορφη και μοναδική ατμόσφαιρα. Ότι καιρό και να έχει, χιόνι, βροχή ή τσουχτερό κρύο πάντα στις 3 Δεκεμβρίου μόλις σουρουπώσει οι μικροί καραβοκύρηδες βρίσκονται στις θέσεις τους και καμαρώνουν το καράβι τους μέχρι να καεί ή να πλεύσει μακριά μαζί με τα υπόλοιπα

Και αν οι μικροί κάτοικοι της Δράμας περιμένουν τη γιορτή της Αγίας Βαρβάρας για να ρίξουν το καραβάκι τους στη λίμνη, οι μεγάλοι την περιμένουν για να γευτούν τη ζεστή και μυρωδάτη βαρβάρα που όλες οι Δραμινές νοικοκυρές ετοιμάζουν.

Η πόλη μας φορά τα καλά της και γιορτάζει. Για ακόμη μια φορά το ραντεβού όλων μας είναι το μεσημέρι στην περιφορά της εικόνας της Αγίας Βαρβάρας και το απογευματάκι στη λίμνη. Και μετά το κρύο που όλοι θα νιώσουμε έντονα θα μας περιμένει η ζεστή βαρβάρα στο σπίτι!

Χρόνια πολλά λοιπόν σε όλους τους συμπολίτες μας και φυσικά στις Βαρβάρες που αύριο γιορτάζουν! Καλές γιορτές σε όλους και του χρόνου ξανά εδώ με υγεία!

«Βαρβάρα» η τοπική σούπα της ημέρας

Σήμερα, το έθιμο αυτό συνεχίζεται από δεκάδες παιδιά της πόλης. Την παραμονή της γιορτής τα μικρά παιδιά ρίχνουν καραβάκια στολισμένα με κεριά στη λιμνούλα. Γίνεται μάλιστα και διαγωνισμός και βραβεύεται το καλύτερο από αυτά.

Στη συνέχεια προσφέρεται η παραδοσιακή "βαρβάρα" (γλυκιά σούπα που μαγειρεύουν οι νοικοκυρές της Δράμας κάθε χρόνο) από την Ένωση Κυριών Δράμας και όλοι κατευθύνονται στη λίμνη, για να ρίξουν τα παιδιά τα καραβάκια τους.

Από την εξέδρα που έχει στηθεί μέσα στην λίμνη γίνεται κάθε χρόνο και η ρίψη του Σταυρού των Φώτων. Παλαιότερα, οι μπαχτσεβάνηδες (κηπουροί) και οι καραγωγείς της Δράμας παρακολουθούσαν την τελετή έφιπποι μέσα στα νερά και μετά την κατάδυση του Σταυρού έτρεχαν στους δρόμους της πόλης. Στα τέλη της δεκαετίας του '50 το έθιμο αυτό εξέλιπε.