Οι γονείς αποτελούν δύο από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους στη ζωή των παιδιών και η επιρροή τους είναι αναμφισβήτητα μεγάλη στην εξέλιξη της προσωπικότητας και της ζωής τους. Δεν χωρά αμφιβολία πως όλοι οι γονείς κάνουν όνειρα για τα παιδιά τους στα οποία τα βλέπουν να είναι υγιή, ευτυχισμένα και να διαπρέπουν επαγγελματικά.
Τα όνειρα, όμως, δημιουργούν ελπίδες οι οποίες με τη σειρά τους προκαλούν προσδοκίες που μπορούν να καταντήσουν θηλιά στο λαιμό των παιδιών καθώς τα ίδια θα προσπαθούν συνεχώς να ανταποκριθούν στα υψηλά πρότυπα που έχουν θέσει οι γονείς τους.
Γράφει ο ψυχολόγος Γιώργος Πανταζόπουλος
MA in clinical psychology
MA in clinical psychology
Από την εφηβεία στην ενηλικίωση, το παιδί έχει να οραματιστεί τα προσωπικά του όνειρα και να διαχειριστεί τις προσδοκίες των γονέων, τα οποία αρκετές φορές δεν συνάδουν. Όταν οι επιθυμίες των γονιών συμβαδίζουν με των παιδιών τότε το παιδί νιώθει αποδεκτό από το οικογενειακό περιβάλλον και αισθάνεται ασφάλεια και αυτοπεποίθηση να συνεχίσει σε αυτό που θέλει. Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις οικογενειών που τα μέλη τους συγκρούονται καθώς τα όνειρα των γονέων έρχονται αντιμέτωπα με τα θέλω των παιδιών.
Τότε, οι γονείς γίνονται χειριστικοί και επιβάλλουν στο παιδί τους να ζήσει μία ζωή όπως οι ίδιοι έχουν ονειρευτεί. Βασισμένοι στο πρόσχημα της γνώσης λόγω εμπειρίας, οι γονείς, εξυπηρετώντας εγωιστικά κίνητρα, δημιουργούν αισθήματα άγχους, θλίψης, πίεσης και απογοήτευσης στο παιδί το οποίο μπαίνει σε έναν φαύλο κύκλο όπου προσπαθεί να ζήσει μία ζωή βασισμένη στα θέλω των άλλων.
Ως ενήλικας όμως πλέον, το άτομο αρχίζει να συνειδητοποιεί τη ζωή του και την πορεία της, με αποτέλεσμα να αντιδρά και να έχει απωθημένα τα οποία, όμως, δυσκολεύεται να εκπληρώσει λόγω χαμηλής αυτοπεποίθησης και υποτίμησης των δυνατοτήτων του. Τα συγκεκριμένα άτομα φαίνεται να είναι επιρρεπείς σε συμπτώματα κατάθλιψης, κρίσεων πανικού και διαταραχών άγχους καθώς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το αίσθημα ανεκπλήρωτου που έχουν λόγω υπέρμετρης ανασφάλειας.
Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να αποδέχονται το παιδί τους όπως ακριβώς είναι και να μην προσπαθούν να το “μεταμορφώσουν” σε μία νεότερη εκδοχή του εαυτού τους η οποία καλείται να καταφέρει σε ότι απέτυχε η παλαιότερη εκδοχή-γενιά. Αυτό δεν σημαίνει πως οι γονείς παύουν να προσπαθούν για την εξέλιξη του παιδιού τους αλλά αυτή η προσπάθεια θα είναι προσαρμοσμένη στα μέτρα της προσωπικότητας του απογόνου. Η κριτική των γονέων απέναντι στις πράξεις των παιδιών τους είναι αναμενόμενη όμως καλό θα ήταν να είναι εποικοδομητική και όχι απόλυτη και αφοριστική καθώς μέσω της υγιούς συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων πετυχαίνονται καλύτερα αποτελέσματα.
Η όποια προσωπική επιλογή του παιδιού (ακόμα και αντίθετη με τις προσδοκίες των γονέων) είναι άσχετη με τα συναισθήματα που τρέφει για τους γονείς του οπότε δεν πρέπει να συγχέονται. Ο σεβασμός στα όνειρα του παιδιού υποδηλώνει και εκτίμηση της προσωπικής του αξίας από τους γονείς οπότε καλλιεργείται η ιδέα πως οι επιθυμίες του είναι σημαντικές και αξίζουν προσοχή από τους άλλους. Έχοντας πλέον αυτοπεποίθηση, πίστη στον εαυτό του και αποδοχή από την οικογένεια το παιδί ή ο ενήλικας προχωρά στη ζωή με δυνατά εφόδια δίχως δεκανίκια αλλά βασιζόμενο στις δικές του δυνάμεις. Όταν οι γονείς ωθούν τα παιδιά τους στην εξέλιξη των δυνατοτήτων τους και στην καλλιέργεια των επιθυμιών τους τότε το παιδί γίνεται ένας ευτυχισμένος, χαρούμενος και ικανός ενήλικας.
Η ευτυχία έρχεται μέσα από τη δημιουργία και την επίτευξη και όχι μέσα από τη μίμηση και την καταπίεση.
